Theo nghiên cứu, các thực phẩm như trứng, quả mọng, rau cải xanh và sữa chua góp phần quan trọng trong chức năng não và khả năng nhận thức của trẻ.
Các thực phẩm giầu omega-3, iot, selen và choline được biết có nhiều lợi ích cho sự phát triển của não. Ảnh: Emedihealth.
Não phát triển nhanh trong vài năm đầu đời của trẻ. Trên thực tế, não của t.rẻ e.m đạt 80% trọng lượng não của người lớn vào thời điểm chúng được 2 t.uổi và tiếp tục phát triển cho đến t.uổi vị thành niên.
Tất cả các chất dinh dưỡng đều quan trọng đối với mỗi chức năng não. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra có một số chất dinh dưỡng và thực phẩm cụ thể hỗ trợ cho sự phát triển của não. Đồng thời, chúng cũng có lợi cho chức năng nhận thức trong suốt thời thơ ấu và thành niên.
Trứng
Trứng là một trong những thực phẩm bổ dưỡng nhất mà chúng ta có thể ăn và may thay, t.rẻ e.m cũng thích trứng. Trứng chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của não và chức năng nhận thức như choline, vitamin B12, protein và selen.
Một đ.ánh giá năm 2020 gồm 54 nghiên cứu cho thấy việc bổ sung choline vào chế độ ăn uống của trẻ trong 1.000 ngày đầu đời có thể hỗ trợ sự phát triển của não. Nó cũng bảo vệ não chống lại tổn thương tế bào thần kinh và cải thiện chức năng nhận thức.
2 quả trứng cung cấp 294 g choline, bao gồm 100% nhu cầu choline cho t.rẻ e.m 1-8 t.uổi và hơn 75% nhu cầu cho t.rẻ e.m và thanh thiếu niên 9-13 t.uổi.
Quả mọng
Quả mọng chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi gọi là anthocyanins. Các nhà khoa học phát hiện ra anthocyanins có thể có lợi cho sức khỏe não bộ theo nhiều cách khác nhau.
Chúng có thể làm tăng lưu lượng m.áu đến não, có tác dụng chống viêm, thúc đẩy sản xuất các tế bào thần kinh mới và sự biểu hiện của một số protein. Kết quả từ một số nghiên cứu chỉ ra ăn quả mọng ảnh hưởng tích cực đến chức năng nhận thức ở t.rẻ e.m.
Ngoài ra, ăn nhiều quả mọng cũng có liên quan đến kết quả học tập tốt hơn trong một nghiên cứu bao gồm 2.432 t.rẻ e.m trai và gái v.ị t.hành n.iên.
Các loại rau lá xanh
Nhiều t.rẻ e.m gặp khó khăn khi ăn rau xanh, nhưng nghiên cứu cho thấy những loại rau bổ dưỡng này rất quan trọng đối với sức khỏe não bộ của trẻ.
Các loại rau lá xanh như rau bina, cải xoăn và rau diếp chứa hợp chất bảo vệ não như folate, flavonoid, carotenoid, vitamin E và K1.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng t.rẻ e.m được cung cấp đủ lượng folate có điểm nhận thức tốt hơn so với t.rẻ e.m không được cung cấp đủ lượng folate.
Thêm vào đó, nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu carotenoid, chẳng hạn như rau lá xanh, có thể tăng cường chức năng nhận thức ở t.rẻ e.m.
Các loại rau lá xanh có khả năng tăng cường chức năng nhận thức ở t.rẻ e.m. Ảnh: Medicalnewstoday.
Hải sản
Hải sản là nguồn dinh dưỡng đặc biệt quan trọng đối với chức năng của não, bao gồm chất béo omega-3, iot và kẽm.
Cơ thể cần kẽm để sản xuất và phát triển tế bào thần kinh, trong khi chất béo omega-3 cần thiết cho chức năng bình thường của não. Cơ thể cần iot để sản xuất hormone tuyến giáp, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của não bộ.
Nhiều nghiên cứu liên kết việc tiêu thụ hải sản với chức năng nhận thức tốt hơn ở t.rẻ e.m và thanh thiếu niên. Trên thực tế, các nghiên cứu đã liên kết việc ăn cá với điểm IQ cao hơn và cải thiện thành tích học tập ở t.rẻ e.m
Hơn nữa, nồng độ chất béo omega-3 trong m.áu thấp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nhận thức ở t.rẻ e.m.
Cacao
Cacao và các sản phẩm từ cacao như cacao ngòi (những miếng nhỏ của hạt cacao nghiền nát) là nguồn thực phẩm tập trung nhiều chất chống oxy hóa flavonoid bao gồm catechin và epicatechin.
Các hợp chất này có đặc tính chống viêm, bảo vệ não và được nghiên cứu là có lợi cho sức khỏe của não.
Các flavonoid trong cacao làm tăng lưu lượng m.áu lên não và cải thiện quá trình xử lý thị giác. Nghiên cứu chỉ ra chúng có thể cải thiện hiệu suất trong các nhiệm vụ nhận thức nhất định ở người lớn. Hơn nữa, tiêu thụ cacao có thể cải thiện hiệu suất nhận thức ở những người trẻ t.uổi.
Cam
Cam rất giàu flavonoid, bao gồm hesperidin và narirutin. Trên thực tế, nước cam là một trong những nguồn cung cấp flavonoid phổ biến nhất.
Nghiên cứu gợi ý ăn thực phẩm và đồ uống giàu flavonoid như cam và nước cam giúp tăng hoạt động thần kinh và lưu lượng m.áu đến não. Điều này có thể tăng cường chức năng nhận thức.
Những người có mức vitamin C trong m.áu tối ưu có khả năng thực hiện tốt nhiệm vụ liên quan đến sự tập trung, trí nhớ, sự chú ý, sự nhớ lại, tốc độ quyết định và nhận biết, so với người thiếu vitamin C.
Thực phẩm và đồ uống giàu chất flavonoid như cam và nước cam giúp tăng hoạt động thần kinh và lưu lượng m.áu đến não. Ảnh: Healthline.
Sữa chua
Cho trẻ ăn sữa chua không đường vào bữa sáng hoặc bữa ăn nhẹ giàu protein là cách để hỗ trợ sức khỏe não bộ của trẻ.
Các sản phẩm từ sữa như sữa chua là nguồn cung cấp iot và nhiều chất dinh dưỡng khác quan trọng cho sự phát triển và chức năng của não như protein, kẽm, B12 và selen.
Ngoài ra, nghiên cứu đã chỉ ra ăn sáng rất quan trọng đối với chức năng não của trẻ. Do đó, chuẩn bị bữa sáng giàu chất dinh dưỡng bao gồm các loại thực phẩm có lợi cho não là cách tuyệt vời để hỗ trợ sức khỏe não của trẻ. Hãy cân nhắc cho trẻ ăn sữa chua không đường cùng với quả mọng, granola tự làm, cacao ngòi và hạt bí ngô.
Thực phẩm giàu chất sắt
Tình trạng sắt thấp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển nhận thức và kết quả học tập ở t.rẻ e.m cũng như liên quan đến chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
T.rẻ e.m dưới 7 t.uổi có nguy cơ thiếu sắt cao nhất. Để giúp ngăn ngừa tình trạng này, hãy đảm bảo chế độ ăn của trẻ có các loại thực phẩm giàu chất sắt như thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản, đậu và rau bina.
Quả hạch và hạt
Quả hạch và hạt có giá trị dinh dưỡng cao và chứa nồng độ cao các chất dinh dưỡng có liên quan đến việc cải thiện chức năng nhận thức như vitamin E, kẽm, folate, sắt và protein.
Nghiên cứu cũng chỉ ra ăn các loại hạt có thể giúp cải thiện chất lượng chế độ ăn uống của trẻ và tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu như chất béo lành mạnh, protein và chất xơ. Chất lượng chế độ ăn uống có liên quan đến kết quả học tập và chức năng nhận thức tốt hơn.
Nhiều người vô tư ăn gạo lứt để giảm cân mà không biết những tác hại đáng sợ này
Gạo lứt chứa nhiều chất xơ, ít chất béo tốt cho sức khỏe nhưng nếu bạn ăn không đúng cách cũng có thể gây ra nhiều bệnh nguy hại .
Gạo lứt giờ được coi như một loại siêu thực phẩm. Người ta ăn nó không chỉ để no bụng mà còn để mong chữa được bệnh ung thư, tiểu đường, làm đẹp da, giảm cân…
Thực tế, gạo lứt có tác dụng rất tốt trong giảm cân bởi vì nó chứa nhiều nguyên tố Mangan, chất xơ và Selen có tác dụng chống oxy hóa và cải thiện hệ tiêu hóa của cơ thể.
Tuy nhiên, những tác dụng thần thánh khác mà gạo lứt thường được những người bán gán cho như cải thiện chứng thoái hóa khớp, loãng xương, giảm cân, giảm cholesterol, bệnh tiểu đường… thì còn cần phải chờ kiểm chứng.
Cũng giống như bất kì loại thực phẩm nào, khi ăn quá nhiều gạo lứt sẽ không tốt cho sức khỏe. Nó cũng trở thành nguyên nhân gây hại với một số người.
Tác hại khi ăn nhiều gạo lứt
Gạo lứt có chứa nguyên tố Asen
Gạo lứt đã qua sản xuất, có chứa một lượng rất nhỏ Asen. Thu nạp quá nhiều Asen trong một thời gian dài có thể dẫn tới rất nhiều hậu quả, bao gồm ung thư thận, ung thư phổi hay sừng hóa và tổn thương da.
Hầu hết các hạt gạo lứt đều chứa Asen nhiều hơn hạt gạo trắng thông thường. Do đó, bạn nên cẩn thận với loại gạo mà bạn mua.
Nguy cơ dị ứng chéo
Trước khi đặt gói gạo vào xe đẩy khi đi siêu thị, bạn nhớ đừng quên đọc kĩ nhãn sản phẩm để tránh những thành phần có thể gây dị ứng cho bản thân.
Rất nhiều hãng sản xuất đã tạo ra những sản phẩm khác nhau từ loại hạt này. Ví dụ như bột, bánh mì hay snack. Để tiết kiệm chi phí sản xuất, họ thường sử dụng một thiết bị sản xuất cho nhiều sản phẩm, điều này rất dễ làm lây nhiễm chéo các chất dị ứng nguy hiểm giữa các sản phẩm.
Chứa acid Phytic
Bên cạnh một nguyên tố độc là Asen thì gạo lứt còn chứa acid phytic, một loại hợp chất không hòa tan làm ngăn cản hấp thu một số vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là vi khoáng.
Gạo lứt không tốt với phụ nữ có thai
Lý do là vì gạo nguyên cám có chứa Asen nên phụ nữ mang thai cần tránh ăn loại gạo này để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
Có thể không tốt cho tim
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thành phần Asen có trong loại thực phẩm này không tốt cho những người mắc bệnh về tim.
Gây khó tiêu
Ăn quá nhiều gạo lứt sẽ bị cảm giác khó tiêu do chứa acid Phytic và nhiều chất xơ.
Lưu ý khi ăn gạo lứt
Không ăn hoàn toàn thay thế gạo trắng
Theo các chuyên gia dinh dưỡng cho biết trong thành phần dinh dưỡng của gạo lứt có chứa hàm lượng lớn vitamin nhóm B (B1, B3, B6), cũng như chứa lượng lớn các khoáng chất vi lượng như vitamin E, sắt và chất xơ, magiê, mangan,…
Tuy nhiên, chính vì hàm lượng chất xơ cũng như vitamin B cao hơn so với gạo trắng nên đây được xem là thực phẩm vàng cho bệnh nhân đái tháo đường. Chất xơ có trong gạo lứt có công dụng nhuận tràng, phòng chống táo bón, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Đối với những bệnh nhân mắc tiểu đường, gạo lứt giúp giảm đi tốc độ hấp thụ đường vào m.áu
Nhưng do gạo lứt chứa nhiều chất xơ hơn nên khi ăn người sử dụng phải nhai từ từ, cảm giác no sẽ nhanh đến hơn. Sử dụng gạo lứt giúp làm giảm cholesterol, giúp giảm cân.
Tuy nhiên, có rất nhiều người cho rằng gạo lứt tốt hơn gạo trắng nhưng đây là một trong những quan điểm sai lầm khi ăn gạo lứt. So với gạo trắng, gạo lứt chỉ có hàm lượng chất xơ và vitamin nhóm B cao hơn, nhưng để đạt được hàm lượng chất xơ mong muốn bạn phải ăn nhiều, điều này có thể gây nên chứng khó tiêu nếu gạo lứt không được nhai hay nấu kỹ.
Một số người không nên ăn gạo lứt
Gạo lứt tuy là một thực phẩm tốt nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng loại thực phẩm này. Sai lầm khi ăn gạo lứt của nhiều người chính là quan điểm ai cũng có thể sử dụng gạo lứt.
Những đối tượng không nên sử dụng gạo lứt bao gồm: người già, t.rẻ e.m, người thể trạng yếu, gầy gò, người đang hồi phục sau khi ốm, hay phụ nữ sau sinh,… do nhóm đối tượng này có thể trạng không tốt, đồng thời hệ tiêu hóa cũng không ổn định nên rất khó để hấp thu hết chất dinh dưỡng từ gạo lứt.
Cách sử dụng gạo lứt đúng và an toàn
Theo ThS.BS.TTƯT Dzoãn Thị Tường Vi (nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện 198), chúng ta chỉ nên ăn gạo lứt 2-3 lần/tuần bởi dùng thường xuyên không mang nhiều lại lợi ích, thậm chí còn gây phản tác dụng. Khi ăn, bạn phải nhai thật kỹ cho đến khi ra nước mới nuốt, nếu không sẽ gây ra chứng khó tiêu.
Đặc biệt, t.rẻ e.m, người cao t.uổi, thể trạng yếu, gầy gò, đang mang thai, cần bồi bổ sức khỏe không nên ăn gạo lứt thường xuyên, gây suy giảm sức khỏe, thiếu chất, vitamin.
Hiện nay chưa có nghiên cứu khoa học nào khẳng định tác dụng chữa bệnh của gạo lứt mà chỉ là lời truyền miệng. Nhiều người đã sử dụng và thu về lợi ích nhất định nhưng chúng cũng chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ phòng bệnh.
Nếu tách rời các thành phần của gạo lứt, rõ ràng chúng có rất nhiều tác dụng, thậm chí có thể chữa bệnh ung thư. Tuy nhiên, loại ngũ cốc này chỉ chứa hàm lượng vitamin B1 và chất xơ cao, còn lại đều không đáng kể. Nếu muốn tận dụng được tác dụng của những thành phần đó, chúng ta cần phải ăn với số lượng rất nhiều.
Bên cạnh đó, việc vitamin B1 dễ hòa tan trong nước, nên trong quá trình sử dụng nếu ngâm quá lâu hoặc vo gạo kỹ, lượng vitamin đó sẽ không còn. Trong quá trình nấu, nếu mở vung, vitamin sẽ bay hết. Do đó để giữ lại được vitamin nên vo gạo sơ và đậy vung khi nấu.
